ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ ಎಂದರೇನು? ಸರ್ಕಾರ ಹೇಗೆ ನಿಭಾಯಿಸುತ್ತದೆ?

ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ ಎಂದರೇನು?

ಸರ್ಕಾರದ ಅಂದಾಜು ಆದಾಯಕ್ಕಿಂತ, ಅಂದಾಜು ವೆಚ್ಚವು ಅಧಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆಧುನಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳೆಲ್ಲವೂ ಸಹ ಸುಖೀ ರಾಜ್ಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಧ್ಯೇಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಕೊರತೆ ಮುಂಗಡ ಪತ್ರವು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ.

'ಕೊರತೆ' ಎನ್ನುವುದು 'ಹೆಚ್ಚುವರಿ'ಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ. ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು ಸರ್ಕಾರವು ಗಳಿಸುವ ಆದಾಯವು ಅದರ ಒಟ್ಟು ಖರ್ಚುಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ ಹಣಕಾಸಿನ ಕೊರತೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಯವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ತೆರಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರ ನಡೆಸುವ ವ್ಯವಹಾರಗಳಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಸರ್ಕಾರ ಸಾಲ ಪಡೆದ ಹಣವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರಣಗಳು ಯಾವುವು?

ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದಕ್ಕಿಂತ ಆದಾಯವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯದಂತಹ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರಮುಖ ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಮಾಡಿದಾಗಲೂ ಇದು ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. ಇದು ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

 

ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಎದುರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ?

ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ ಎದುರಾದಾಗ, ದೇಶವು ತನ್ನ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಿಂದ (ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಬಿಐ) ಸಾಲ ಪಡೆಯಬಹುದು ಅಥವಾ ಖಜಾನೆ ಬಾಂಡ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಿಲ್‌ಗಳ ವಿತರಣೆಯಿಂದ ಬಂಡವಾಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ಮೂಲಕ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು.

ಕೊರತೆ ಖರ್ಚು ಎಂದರೇನು?

ಸರ್ಕಾರದ ತನಗೆ ಬರುವ ಆದಾಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ವೆಚ್ಚಮಾಡುವುದನ್ನು ಕೊರತೆ ಖರ್ಚು ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯ ಸುತ್ತಲಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು

ಕೆಲವು ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿಂಜರಿತವನ್ನು ಮಧ್ಯಮ ಅಥವಾ ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಕೊರತೆ ಖರ್ಚು ಮಾಡಿದ್ದರೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿರುದ್ಯೋಗ ದರಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರದ ಖರ್ಚಿನಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಳವು ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಆದಾಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ಖರ್ಚಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳವು ವ್ಯಾಪಾರ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಹೀಗೆ ವ್ಯವಹಾರ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಹೆಚ್ಚಳವು ಜಿಡಿಪಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ (ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನ). ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಗಾತ್ರ ಹೆಚ್ಚಾದಂತೆ ಅದು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಲು ಸರ್ಕಾರವು ಕೊರತೆ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚುವರಿವನ್ನು ಹೇಗೆ ಬಳಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು 'ಹಣಕಾಸಿನ ನೀತಿ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.