ಫೋನ್ ಪೇ, ಗೂಗಲ್ ಪೇ, ಭೀಮ್ App ಬಳಕೆಗೆ ಪೇಮೆಂಟ್ ಶುಲ್ಕ?
'ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿನ ಶುಲ್ಕಗಳು' ಕುರಿತ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಆರ್ ಬಿ ಐ ಆರಂಭಿಸಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯದ ಆಧಾರ ಮೇಲೆ ಫೋನ್ ಪೇ, ಗೂಗಲ್ ಪೇ, ಭೀಮ್ App ಬಳಕೆಗೆ ಪೇಮೆಂಟ್ ಶುಲ್ಕ ಹೆಚ್ಚಳದ ಬಗ್ಗೆ ಆರ್ ಬಿಐ ಅಂತಿಮ ನಿರ್ಧಾರ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಿದೆ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ 3 ರೊಳಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ನೀಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಯುಪಿಐ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸಬೇಕಾದರೆ, ಸಬ್ಸಿಡಿ ಮಾಡುವ ವೆಚ್ಚವು ಶೂನ್ಯ ಶುಲ್ಕಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿದೆಯೇ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲು ಆರ್ ಬಿಐ ಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ.
ತ್ವರಿತ ಪಾವತಿ ಸೇವೆ (IMPS), ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ನಿಧಿಗಳ ವರ್ಗಾವಣೆ (NEFT) ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ರಿಯಲ್ ಟೈಮ್ ಗ್ರಾಸ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ (RTGS) ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿಗಳ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್ (UPI) ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಪಾವತಿ ಸಾಧನಗಳಂತಹ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿನ ಶುಲ್ಕಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಚರ್ಚೆಗೊಳಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.. ಡೆಬಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ಗಳು, ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಿಪೇಯ್ಡ್ ಪಾವತಿ ಉಪಕರಣಗಳು (ಪಿಪಿಐಗಳು). ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ತಂತ್ರಗಳಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮಾಡಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆರ್ಬಿಐ ಹೇಳಿದೆ.
ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚಗಳು
ಇದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು, ಆರ್ಬಿಐ ತನ್ನ 'ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಕ ನೀತಿಗಳ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಡಿಸೆಂಬರ್ನಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಘಟಕಗಳು ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತವೆ, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಅಥವಾ ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ಮರುಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಭಾಗವಹಿಸುವವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಭರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗ್ರಾಹಕರ ಅನುಕೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಅನನುಕೂಲಗಳು ಎರಡೂ ಇದ್ದರೂ, ಅವರು ಸಮಂಜಸವಾಗಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿಗಳ ಅಳವಡಿಕೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಬಾರದು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ಬಳಕೆದಾರರ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಳ
ಭಾರತವು ಸುಮಾರು 120 ಕೋಟಿಯಷ್ಟು ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಗ್ರಾಹಕರ ನೆಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಅವರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 75 ಕೋಟಿ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರು ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 45 ಕೋಟಿ ಫೀಚರ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರು. ಫೀಚರ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರು ನವೀನ ಪಾವತಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ.
ವಹಿವಾಟಿನ ಪರಿಮಾಣದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ UPI ದೇಶದ ಏಕೈಕ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರೀಟೇಲ್ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪೇಮೆಂಟ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಡೇಟಾ ಪ್ರಕಾರ, 338 ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳು ಯುಪಿಐನಲ್ಲಿ ಲೈವ್ ಆಗಿವೆ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟು ವಹಿವಾಟಿನ ಪ್ರಮಾಣ 638.8 ಕೋಟಿಯಾಗಿದೆ.
ವಹಿವಾಟಿನ ಮೌಲ್ಯ 10.62 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ 21 ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ವಹಿವಾಟು ನಡೆಯುತ್ತದೆ. UPI ಯ ಆರಂಭಿಕ ಉದ್ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಡಿಮೆ ಮೌಲ್ಯದ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ಬದಲಿಸುವುದು. UPI ಮೂಲಕ ಸುಮಾರು ಶೇ 50ರಷ್ಟು ವಹಿವಾಟುಗಳು 200 ರೂ.ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿದೆ. ಈ ಕಡಿಮೆ ಮೌಲ್ಯದ ವಹಿವಾಟುಗಳು, ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ, ಈ ದಟ್ಟಣೆ ವಹಿವಾಟಿನ ವೈಫಲ್ಯಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.
ಈ ನಡುವೆ ಅನೇಕರು ತಮ್ಮ ಆತಂಕ ಹಾಗೂ ಗೊಂದಲಗಳನ್ನು ಮೈಕ್ರೋಬ್ಲಾಗಿಂಗ್ ಪ್ಲಾಟ್ಫಾರ್ಮ್ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. "ಶುಲ್ಕಗಳು ಅನ್ವಯಿಸಿದರೆ, ಜನರು ನಗದು ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ಬಳಕೆದಾರರು ಹೇಳಿದರು. "ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ನಲ್ಲಿ ಎಂಡಿಆರ್ ಚಾರ್ಜ್ನಂತೆ ಇದು ರಿಸೀವರ್ನ ಬದಿಯಲ್ಲಿರಬೇಕು! ಎಲ್ಲಾ ನಂತರ, ಅವರು ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಮತ್ತು ಹಣವನ್ನು ವೇಗವಾಗಿ ಪಡೆಯಲು ಪಾವತಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡಿ! ", ಇನ್ನೊಬ್ಬರು ಹೇಳಿದರು. "ನಂತರ ಜಿಎಸ್ಟಿ 18% ಸೇರಿಸಿ," ಎಂದು ಬಳಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ವ್ಯಂಗ್ಯಾತ್ಮಕ ಭಾಗವನ್ನು ತೋರಿಸಿದರು. "ತುಂಬಾ ಒಳ್ಳೆಯದು. ಎಟಿಎಂಗಳಲ್ಲಿ ರೂ 100/200 ನೋಟುಗಳಿಲ್ಲ, ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳಲ್ಲಿ ರೂ 50 ನೋಟುಗಳಿಲ್ಲ, ಯುಪಿಐ ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸಬೇಕು. ಇದು ಒಟ್ಟಾರೆ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಪರಿಮಾಣದ ಮೇಲೆ ಎಷ್ಟು ಕೆಟ್ಟದಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಊಹಿಸಿ, "ಮತ್ತೊಬ್ಬರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.